Greece masih cari jalan penyelesaian atasi krisis ekonomi

Tindakan untuk mencari ‘kambing hitam’ atau siapa patut dipersalahkan dalam kes muflis Kerajaan Greece belum lagi bermula dalam kalangan anggota Kesatuan Eropah (EU).

Negara yang dilanda krisis ekonomi terburuk ini masih ‘selamat’ kerana satu perjanjian dimeterai dengan kreditor swasta dan bantuan sektor awam dijangka membolehkan Greece membayar semula pinjaman mengikut jadual pada 20 Mac ini.

EU patut dipuji kerana mengakui ia adalah krisis dan mengambil langkah tegas untuk menanganinya. Kreditor swasta sudah menerima hakikat dan bersetuju menuntut 50 peratus daripada jumlah pinjaman dan menurunkan kadar faedah – sekali gus melegakan beban hutang Greece kepada lebih dua pertiga.

Ketika langkah penyelesaian ditemui dalam suasana begitu mencengkam, ramai percaya ia sekadar menunda isu sebenar iaitu Greece tidak mungkin mampu menunaikan semua janji dan krisis ini mungkin berakhir sama ada – negara ini membuat keputusan untuk keluar atau disingkir daripada EU.

Sebelum perjanjian terkini dibuat, pemimpin politik di Belanda, Finland serta Jerman, lantang menyuarakan persoalan mengapa Greece patut terus kekal dalam EU.

Di Athens, desakan ini sudah mencapai tahap baru, pertelingkahan merebak dengan kadar semakin berbahaya dan mengingatkan sejarah mengenai ganti rugi perang dari Jerman pada 1920-an.

“Siapa kehilangan China?” soal seorang pakar strategi Amerika pada 1950-an, berikutan kemenangan parti komunis Mao Zedong pada 1949. Negara Eropah mungkin mula bertanya soalan sama tidak lama lagi, tetapi kali ini membabitkan Greece.
Pengkhianat utama sudah tentu rakyat Greek sendiri. Kelemahan terutama pemimpin politik yang gagal menentukan hala tuju negara menjerumuskan mereka ke jurang kejatuhan begitu serius - sistem perlindunganlah meracun kerajaan.

Indeks rasuah Transparency International meletakkan Greece di tangga ke-80 dan pada September, 2011, perbendaharaan negara itu menyelesaikan 31 daripada 75 audit cukai individu berpendapatan tinggi.

Amat mudah melihat dari satu sudut, dan meletak kelemahan lain sebagai tanggungjawab Eropah.

Kesilapan pertama EU ialah mereka tidak mengendahkan masalah Greece berbulan-bulan, dengan hanya memberi program bantuan tidak realistik iaitu bagi mengembalikan Greece ke pasaran saham pada 2013. Kini amat jelas langkah untuk memulihkan ekonomi dan membetulkan ketidakseimbangan negara itu akan memakan masa bertahun-tahun, mungkin satu dekad.

Kesilapan kedua Eropah ialah ketidaksungguhan pada peringkat awal untuk menyelesaikan krisis. Dua strategi boleh dilakukan iaitu sama ada mengurangkan hutang kerajaan lebih awal atau menyusun semula hutang Greece atas alasan untuk mempertahankan reputasi kolektif semua negara Eropah.

Satu daripada strategi ini logik, tetapi Jerman dan Perancis menganggap ia tidak boleh digunakan. Jerman dan Perancis sengaja menganggap Greece sudah mencari (solven) dan memberi pinjaman pada kadar faedah begitu tinggi, sekali gus membuatkan keadaan menjadi semakin parah. Greece memerlukan tempoh 18 bulan untuk menghapuskan polisi ini.

Kesilapan ketiga ialah mereka gagal menyenaraikan keperluan dan kepentingan mengikut keutamaan. Dari luar krisis ini, Tabung Mata Wang Antarabangsa (IMF) mengesan dua masalah berkembar – sistem kewangan awam lemah dan kerugian persaingan yang serius.

Malangnya, pembuat dasar hanya memberi fokus pada kelemahan pertama, dan menaruh harapan perubahan struktur akan menyelesaikan isu kedua. Pihak berkuasa Greece melabur kebanyakan modal yang tidak seberapa ke atas penyesuaian belanjawan, bukannya membina ekonomi yang kompetitif.

Program dirancang kini berada di fasa akhir untuk membetulkan landasan semua keperluan dan kepentingan terbabit – meletakkan persaingan dan pertumbuhan mendahului pengukuhan belanjawan. Bagaimanapun, persoalan yang terus bermain di fikiran ialah mengapa keputusan ini perlu menunggu hampir dua tahun untuk dileraikan.

Keempat, tiada tindakan tegas untuk mengukuhkan pertumbuhan. Program penyesuaian penting untuk mengurangkan kemelesetan, tetapi ia memerlukan mekanisme lebih kukuh untuk pemulihan ekonomi.

Secara prinsip, Greece sebenarnya boleh menerima bantuan pembangunan serantau lebih besar daripada EU. Dana ini tidak banyak digunakan kerana kelemahan pembiayaan bersama peringkat tempatan.

Kelemahan ini hanya disedari musim panas lalu – itu pun pada darjah kesedaran sederhana – apabila ada pihak akhirnya menyedari bantuan ini boleh digunakan untuk menyokong usaha pemulihan ekonomi.

Kesilapan terakhir Eropah ialah tidak mengambil berat untuk berkongsi beban antara negara anggota. IMF sebagai institusi teknokrat tidak akan terbabit secara melampau dalam ekonomi makro tetapi EU ialah entiti politik yang menjadikan keadilan sosial sebagai satu daripada matlamat asasnya.

Di sebalik kritikan ini, Eropah tidak boleh dipersalahkan kerana tindakan keras ke atas Greece. Peraturan tegas perlu terutama membabitkan bantuan kewangan kepada negara yang mencatat ketidakseimbangan ekonomi yang serius.

Cuma EU boleh ditegur kerana lewat bertindak, mencadangkan program bantuan tidak wajar, tidak seimbang dan tidak membantu. Jika persoalan siapa yang menyebabkan ‘kehilangan’ Greece muncul satu hari nanti, cukup ramai untuk dipersalahkan.

*Penulis ialah Pengarah Bruegel, sebuah kumpulan pemikir ekonomi antarabangsa; Profesor Ekonomi di Universiti Paris-Dauphine dan anggota Penganalisis Majlis Ekonomi Perdana Menteri Perancis

BERKAITAN:

RENCANA ILMIAH  

KRISIS DI BELANDA